Hương vị đầy say mê của cháo ấu tẩu Hà Giang

Nhờ chế biến, gia giảm đúng cách mà món cháo này lại trở nên rất bổ dưỡng và được nhiều người tìm ăn mỗi khi có dịp lên vùng cao chơi.

Khi xem những thước phim sống động về các vùng núi phía Bắc nước ta thì du khách du lịch Hà Giang có thể thấy rõ nét hùng vĩ, hoang sơ của núi rừng cùng vẻ đẹp thơ mộng trong những mùa hoa trổ hay mùa lúa chín. Ngoài sở hữu cảnh sắc ngút ngàn, ẩm thực ở vùng cao cũng luôn là một đề tài khiến người ta say mê mỗi khi có dịp đặt chân tới.

Không chỉ đặc biệt ở phần nguyên liệu hay cách chế biến mà ẩm thực vùng cao còn độc đáo ở những cái tên như pa pỉnh tộp, thắng cố, nậm pịa... Trong số đó, có một món ăn đã thách thức rất nhiều du khách khi tới đây, đó chính là cháo ấu tẩu.

Sở dĩ có tên là cháo ấu tẩu vì món cháo này được làm từ nguyên liệu chính là củ ấu tẩu. Loại củ này thường xuất hiện ở các tỉnh phía Bắc nước ta. Bề ngoài giống củ ấu miền xuôi nhưng thực chất lại là hai loại hoàn toàn khác biệt. Củ ấu tẩu mọc trên đá, vốn được xếp vào danh sách thuốc cực độc. Lượng độc từ củ ấu tẩu thậm chí có thể làm cho người ta bị tê cứng chân tay, đông máu mà chết nếu ăn trực tiếp cả củ.

Thế nhưng, khi được bào chế cẩn thận thì nó lại trở thành vị thuốc có tác dụng chữa bệnh rất tốt. Bởi từ xa xưa, người Mông đã dùng củ ấu tẩu ngâm rượu xoa bóp để trị đau nhức hay cảm gió. Sau đó, người ta nấu cháo để làm món giải cảm, rồi cứ dần dần lại được chế biến ăn kèm thêm với thịt băm, chân giò, các loại rau thơm, hạt tiêu, hay măng chua...

Để khử độc tố của ấu tẩu thì người ta phải chế biến qua rất nhiều công đoạn như ngâm củ qua đêm và nấu trên nồi thật lâu. Chỉ cần làm ẩu một công đoạn, nấu chưa đủ thời gian chuẩn cũng có thể khiến người ăn bị trúng độc, thậm chí là tử vong ngay sau khi ăn cháo.

Đặc trưng ở vùng cao là có rất nhiều núi non nên càng về khuya tới sáng sớm, thời tiết rất lạnh lẽo. Do vậy, cháo ấu tẩu trở thành món ăn ấm nóng, cực hợp vị để nhâm nhi trên vùng cao. Khi thưởng thức cháo, du khách tour Hà Giang 3 ngày 2 đêm sẽ thấy có vị đắng nhẹ nhưng ăn quen dần lại thấy có vị bùi, ngọt hậu rất lôi cuốn.

Với những người phải đi một chặng đường xa lên vùng cao mà được ăn ngay bát cháo ấu tẩu thì tự khắc sẽ thấy cơ thể sảng khoái, khỏe khoắn, đầu óc cũng trở nên minh mẫn, phấn khởi hơn. Cháo ấu tẩu có cả 4 mùa nhưng điểm thú vị là thường chỉ bán vào buổi tối. Hiện nay, cháo ấu tẩu cũng đã có mặt tại rất nhiều quán ăn đặc sản vùng cao ở cả trong Nam lẫn ngoài Bắc. Đây không chỉ là món cháo ăn lót dạ mà còn trở thành một một phương thuốc rất tốt cho sức khỏe.